Belast de feitelijke winst altijd in het consumerende land

English version

Met het belasten van royalty’s en rente als winst en met het beperken van afschrijven van toekomstige investeringen zijn de meeste manieren om belasting te ontwijken op te lossen. Om alle mazen in de wet te dichten dient er dan alleen nog een degelijke manier te zijn om te voorkomen dat winsten via de normale kosten worden verplaatst. De zogenaamde “transfer pricing” of boekhoudkundig terugkopen van goederen is de belangrijkste manier waarop dit wordt gedaan. Dat komt erop neer dat goederen tegen kostprijs op papier worden geleverd aan een zusterbedrijf in een ander land en dan verplicht tegen marktwaarde worden teruggekocht.

Het land dat het produceert en terugkoopt kan dan geen winst maken. In de eerste stap omdat ze betaald hebben gekregen van het zusterbedrijf wat het kostte om te produceren en in de tweede stap omdat ze ervoor krijgen wat ze er verplicht voor betaald hebben aan hun zusterbedrijf. Het tussenliggende bedrag is de winst en die blijft achter in het zusterbedrijf dat voor veel meer heeft verkocht dan gekocht. In het land wat zowel de effort heeft gestopt in de productie, als de werkelijke verkoop door consumenten heeft betaald wordt dus niet meegedeeld in de opbrengsten van de winst. Dit is zo duidelijk misbruik maken van mazen in de wet dat een simpel verbod zou moeten volstaan.

Het internationale belastingprincipe moet zijn dat de winst wordt geboekt in het land waar de inkomsten zijn gegenereerd of waar de toegevoegde waarde is geleverd. Waar de inkomsten zijn gegenereerd kan worden vastgesteld door betaling door de consument, dan wel door de betaling door van de marketing gericht aan een consument. De consument kan overigens ook een bedrijf zijn wanneer het gaat om business to business verkopen. Of de winst terecht komt in het producerende of het consumerende land is in beginsel aan de vrije markt. Dat werkt totdat een leverancier een dominante speler is op de wereldmarkt en dus kan schuiven met de winsten tussen dochterondernemingen. Voor die situaties moet het geld bij de bron belast worden, dus aan de kant van de consument. De meeste prijzen zijn immers meer gebaseerd op wat de gek ervoor geeft, dan op wat het kost om het te maken.

Het land waar de eindfactuur wordt betaald krijgt dus de winst. Zoals eerder beschreven zijn royalty’s en rente een vorm van winstuitkering en dus al belast in het consumerende land. De winst kan dus alleen worden verplaatst door een te hoge factuur in rekening te brengen. In een vrije markt wordt de hoogte van de factuur extern bepaald en is daarmee de verdeling een gegeven. Bij een interne factuur kan het lastig zijn de juiste hoogte te bepalen en is er dus een regel nodig. De winst mag naar eigen inzicht verdeeld worden, mits de belastingdruk aan beide zijden gelijk is. Als de belastingdruk in het producerende land lager is dan wordt het verschil belast in het consumerende land. Op die manier is de belasting altijd gelijk met de belasting als het geheel in het consumerende land geproduceerd zou worden. Het vestigen in een belastingparadijs is dan niet nuttig meer. Landen met goede belastingwetgeving laten zich dan niet meer uitknijpen.

Om dit te laten werken zal er meer transparantie nodig zijn over het betalen van belastingen in verschillende landen. Maar eigenlijk hebben al die landen er alleen maar wat bij te winnen, want ze hebben er allemaal last van dat ze tegen elkaar worden uitgespeeld. Als Nederland belasting heft op het deel dat anders te weinig wordt geheven door een ander land, dan kan dit geld namens dat land geïnd zijn en worden doorgestort. Tevens kan het worden gestort in een ontwikkelingspot voor achtergestelde regio’s indien het producerende land er geen behoefte aan heeft. Uiteindelijk is het namelijk niet meer dan een boete op belastingontwijking.

Wat vooral voorkomen moet worden is dat winsten die ontstaan door uitgaven in een consumerend land geheel uit die economie verdwijnen naar een belastingparadijs. Uiteindelijk is het voor de economie beter als het geld in het land zelf wordt uitgegeven, of wordt afgedragen aan de belastingdienst en vervolgens weer wordt uitgegeven. Het rondgaan van het geld zorgt namelijk voor economische groei en welvaartsgroei. Het oppotten op een plek waar het nooit wordt uitgekeerd zorgt alleen voor stagnatie.